ማሕበራዊ ድሕነት
ስዊዘርላንድ ጽቡቕ ዝማዕበለ ማሕበራዊ ድሕንነት ኣለዋ። ኵሉ ሰብ ኣብ ሓድነት ኣበርክቶ ይገብር ኢዩ ፣ እዚ ኸኣ ንሕሙማት ጥዑያት መንእሰያት ንኣረጋውያን ሃብታማት ድኻታት ወይ ንስድራቤቶም በይኖም ዝነብሩ ኢዮም ።
ናይ ስዊዘርላንድ እስትሕጋግ ስርዓት ኣብ 3 ኣዕኑድ እተመስረተ ኢዩ -
AHV ንዅሎም እቶም ኣብ ስዊዘርላንድ ዚነብሩ ወይ ዚሰርሑ ሰባት ዚሽፍን ሓፈሻውን ግዴታውን ሃገራዊ መድሕን እዩ።
ደቂ 18ን ካብኡ ንላዕልን ዝዀኑ ዓበይቲ ብኤች. ቪ.
መድሕን እርጋንን ድሕነትን (AHV)
ኣብ ስዊዘርላንድ ኣብ ካልእ እዋን ናይ እርጋን መልዕሎ ምእንቲ ኽትረክብ ጡረታ ኽሳዕ እትወጽእ ናይ AHV . ውጽኢት ክትከፍል ትግደድ ኢኻ።
ኣብዚ እዋን እዚ ዘሎ ናይ ጡረታ ዕድመ እዚ ዝስዕብ ኢዩ -
- 64 ኣብ ኣንስቲ
- 65 ኣብ ሰብኡት
ዘመድ ምስ ሞተ እቲ AHV ናይ ሓደ ብህይወት ዝተረፈ ወይ ዘኽታም መልዕሎ ይኸፍል ።
መድሕን ስንክልና ራብዓይ
IV ንዅሎም ስንኩላን ሰባት ይድግፎም እዩ ። ነቶም እተጐድኡ ሰባት ስራሖም ኪቕጽሉ ወይ ሓድሽ ስራሕ ኪረኽቡ ይሕግዞም እዩ ። ክልቲኡ ዕዉት እንተ ዀይኑ IV ናይ ስንክልና መልዕሎ ይኸፍል ።
እቲ ናይ ኤች. ቪ. ከምኡውን ራብዓይ መልዕሎ ነቲ ኣዝዩ ኣገዳሲ ዝዀነ ወጻኢታት ንምሽፋን እኹል ኢዩ ። ከምኡ እንተ ዘይኰይኑ ተወሳኺ ጥቕምታት ክትሓትት ትኽእል ኢኻ ።
ወፈያታት ማሕበራዊ ድሕንነት ምኽፋል
ሰራሕተኛታት ፦
እቲ ውጽኢት ኣብ መንጎኻን ኣብ መንጎ ኣስራሒኻን ተመቒሉ ኣሎ። ኣስራሒኻ እንተ ወሓደ ፍርቂ ይሽፍን ። ግደኻ ኻብ ደሞዝካ ብቐጥታ ይንኪ ምስ ክፍሊት ኣስራሒኻ ድማ ኣብ ናይ እስትሕጋግ ገንዘብ ይኽፈል።
ስራሕ እንተ ኣልዩካ እዚ ዚስዕብ መጠን ገንዘብ ካብቲ ኣብ ወወርሒ እትኸፍሎ ጠቕላላ ደሞዝ ኪንኪ እዩ፦
6.225% ናይ ኤች. ቪ. /IV/EO ከምኡውን ALV
5.625% ናይ ደሞዝ ክፍሊ ልዕሊ Fr.148'200
ብዙሕ ስራሕ ዘለዎም ሰባት
ወፈያ ኽትከፍል እንተ ደሊኻ ኣብ ዓመት እንተ ወሓደ 21,150 CHF (ክሳዕ 1 ጥሪ 2018) ካብ ሓደ ኣስራሒ ኽትረክብ ኣሎካ። እተፈላለየ ስራሕ እንተ ኣልዩካ ዋላ ሓደ ኻባታቶም ግን ብዙሕ ኣታዊ እንተ ዘይረኺቡ ውሕስነት ኣይትረክብን ኢኻ። ኣብዚ መዳይ እዚ በጃኻ ብቐጥታ ኣብ Ausgleichskasse St.Gallen መዝግብ፦ ፎርም ምዝገባ
ዘይሰርሑ ሰባት ፦
ትሰርሕ እንተ ዘይኣሊኻ ብናይ ገዛእ ርእስኻ ሓላፍነት ኣብ ቤት ጽሕፈት ካሕሳ Ausgleichskasse St.Gallen ክትምዝገብ ኣሎካ።
ምሉእ ወፈያ ኽትገብር ኣሎካ እንተ ወሓደ ግን እተወሰነ ዝተሓተ ወፈያ (ኣብ ዓመት 478 ፍራንክ፣ ክሳዕ 1.1.2018)። ውጽኢት ዘይትኸፍል እንተ ዄንካ ኣብ ካልእ እዋን ረብሓታትካ (ንኣብነት ብዕድመ ንዝደፍአ ውዕለት) ኪንኪ ይኽእል እዩ።
ብቐጥታ ኣብ ቤት ጽሕፈት ካሕሳ Ausgleichskasse St.Gallen መዝግብ፦ ፎርም ምዝገባ
ናይ ገዛእ ርእስኻ ስራሕ፦
ናይ ገዛእ ርእስኻ ስራሕ እንተ ኣልዩካ ብናይ ገዛእ ርእስኻ ሓላፍነት ኣብ Ausgleichskasse St.Gallen ክትምዝገብ ኣሎካ። እቲ Ausgleichskasse St.Gallen ስጕምቲ ኣይወስድን እዩ ። ተወሳኺ ሓበሬታ ኣብዚ ኽትረክብ ትኽእል ኢኻ ፦
መሰረታዊ ፍልጠት ናይ ጡረታ ምድላው - ዓንዲ 1
ብፕሮ ሰኔክቱት ስዊዘርላንድ እተዳለወት መግለጺ ፊልም
ፕሮ ሰኔክቱት ዘዳለዎ መግለጺ ፊልምታት ብኻልእ ቋንቋታት -
ናይ ስራሕ መልዕሎ ንዓኻን ንኣዝማድካን ሓደ ዓይነት ዕቝባ እዩ ። ኣብ ግዜ እርጋን ስንክልና ወይ ሞት እንተ ኣጋጢሙ እቲ 2ይ ዓንዲ ነቲ ዝለመድናዮ ናብራ ብግቡእ መገዲ ንኪቕጽል ተባሂሉ እዩ ።
ነዚ ንምግባር ከኣ እተወሰነ ደሞዝካ ናብ ናይ እስትሕጋግ ክፍሊት ትኸፍል ድሕሪ ጡረታ ድማ ካብቲ ናይ እስትሕጋግ ክፍሊት ተወሳኺ መልዕሎ ትረክብ።
ነዚ ዚስዕብ ኵነታት እንተ ኣማሊእካዮ ብግዴታ መድሕን ክትረክብ ትኽእል ኢኻ፦
- ወፈያ AHV ትኽእል ኢኻ ፣ ማለት ድሮ ኣብቲ ቐዳማይ ዓንዲ ውሕስነት ኣሎካ
- እንተ ወሓደ ወዲ 17 ዓመት ስለ ዝዀንካ ኣብቲ ሕጋዊ ዕድመ ጡረታ ኣይበጻሕካን
- ዓመታዊ ደሞዝካ ልዕሊ 21,510 CHF (ክሳዕ 2022) እዩ
ከምዚ እንተድኣ ዄንካ ብግዴታ መድሕን ኣይክትረክብን ኢኻ -
- ስራሕ የብልኩምን
- ዓመታዊ ደሞዝካ ኻብ CHF 21,510 ዝውሕድ እዩ
- ናይ ገዛእ ርእሶም ስራሕ ዘለዎም
- ውዕል ስራሕካ እንተ ልዕሊ 3 ወርሒ ዚቕጽል እዩ
ብፍታው ምስ ናይ እስትሕጋግ ገንዘብ ክትሓብርን ውጽኢት ክትከፍልን ትኽእል ኢኻ።
መሰረታዊ ፍልጠት ናይ ጡረታ ምድላው - 2ይ ዓንዲ
ብፕሮ ሰኔክቱት ስዊዘርላንድ እተዳለወት መግለጺ ፊልም
ብኻልእ ቋንቋታት እተዳለወት መብርሂ እትህብ ፊልም፦
ኣብ ርእሲ እቲ AHV ከምኡውን ናይ እስትሕጋግ ገንዘብ ብዕድመ ምስ ደፋእካ ምሹእ ናብራ ንኽትነብር ዝያዳ ኸተዋህልል እንተ ደሊኻ ገንዘብካ ኣብቲ 3ይ ዓንዲ ተባሂሉ ዝጽዋዕ ኩባንያ መድሕን ወይ ባንክ ከተውዕሎ ትኽእል ኢኻ። ነዚ ገንዘብ እዚ ኻብቲ እትኸፍሎ ግብሪ ኽትቈርጽ ትኽእል ኢኻ።
መሰረታዊ ፍልጠት ናይ ጡረታ ምድላው - 3ይ ዓንዲ
ብፕሮ ሰኔክቱት ስዊዘርላንድ እተዳለወት መግለጺ ፊልም
ብኻልእ ቋንቋታት እተዳለወት መብርሂ እትህብ ፊልም፦
እቲ ጡረታ ዚወሃበካ ጥቕምታት ብዕድመ ምስ ደፋእካ ንመነባብሮኻ ዜውጽኦ ወጻኢታት ንምሽፋን እኹል ከይከውን ይኽእል እዩ። መብዛሕትኡ ግዜ እቶም ዘይዓየዩ ወይ ብዙሕ ገንዘብ ዘይረኸቡ ሰባት ኣብቲ 2ይ ወይ 3ይ ዓንዲ ኼውፍሩ ኣይክእሉን እዮም ።
መብዛሕትኡ ግዜ እዚ ነቶም ብዕድመ ምስ ደፋኡ ኽንክን ዚግበረሎምን ጡረታ ወይ መናበዪ ኣረጋውያን ዚነብሩን ሰባት እውን ይጸልዎም እዩ ። እዚ ንምኽፋል ዚወጽእ ወጻኢታት መብዛሕትኡ ግዜ ኻብቲ ጡረታ ዚወጸሉ ገንዘባዊ መገዲ ዚበልጽ እዩ ።
ኣብ ከምዚ ዝኣመሰለ ዅነታት ተወሳኺ ረብሓታት ክትረክብ መሰል ኣሎካ ። እዚ ኸኣ ኣብ መንጎ ወጻኢታትን እኹል ኣታዊ ዘይምርካብን ዘሎ ፍልልይ ክሽፍን ይኽእል ኢዩ።
መሰረታዊ ፍልጠት ናይ ጡረታ ምድላው - ተወሳኺ ረብሓታት
ፕሮ ሰኔክቱት ስዊዘርላንድ ዘዳለዎ መግለጺ ፊልም
ብኻልእ ቋንቋታት እተዳለወት መብርሂ እትህብ ፊልም፦
መሰረታዊ ስርዓት 3 ዓንዲ ስዊዘርላንድ
ፕሮ ሰኔክቱት ስዊዘርላንድ ዘዳለዎ መግለጺ ፊልም
ብኻልእ ቋንቋታት እተዳለወት መብርሂ እትህብ ፊልም፦
- التأمينات الاجتماعية: الإقامة في سويسرا ومغادرتها. معلومات للأجانب المقيمين في سويسرا (arabisch)
- Sozialversicherungen: Aufenthalt in der Schweiz und Ausreise. Informationen für ausländische Staatsangehörige (deutsch)
- Swiss social insurance system: Period of stay in Switzerland and departure. Information for foreign nationals (englisch)
- Seguros sociales: residencia en Suiza y salida del país. Información para ciudadanos extranjeros (spanisch)
- Assurances sociales: séjour en Suisse et départ. Informations à l’attention des ressortissants étrangers (französisch)
- Assicurazioni sociali: soggiorno in Svizzera e partenza. Informazioni per i cittadini stranieri (italienisch)
- Sistema de Segurança Social: Residência na Suíça e Saída do País. Informações para estrangeiros (portugiesisch)
- Социальное страхование: пребывание в Швейцарии и окончательный отъезд из Швейцарии. Информация для иностранных граждан (russisch)
- Sigurimet shoqërore: Qëndrimi në Zvicër dhe largimi. Informacione për shtetas të huaj (albanisch)
- Socijalna osiguranja: Boravak u Švajcarskoj i povratak u svoju zemlju. Informacije za strane državljane (kroatisch)
- Swiss social insurance system: Period of stay in Switzerland and departure. Information for foreign nationals (tamil)
- Sosyal Sigortalar: İsviçre’de ikamet ve İsviçre’den çıkış. Yabancı uyruklu şahıslar için bilgiler (türkisch)
ኣብ ማሕበራዊ ድሕንነት ዝያዳ ሓገዝ የድልየካ ድዩ ?
ናይ ርክብ ነጥብታት
ኣብ ቀረባኻ ዝርከብ ርክብ ቦታ ምእንቲ ከነርእየካ ፖስትኮድካ ኣእቱ።